Od 1 czerwca 2024 r. wszystkie banki i inne instytucje finansowe mają obowiązek weryfikować, czy numer PESEL klienta nie jest zastrzeżony w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL.
Obowiązkowa weryfikacja dotyczy wybranych produktów i usług bankowych. Banki są zobowiązane do weryfikowania rejestru zastrzeżeń PESEL przed podpisaniem z konsumentem umowy: kredytu, pożyczki, leasingu, rachunku oszczędnościowego i rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, o świadczenie usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, jeżeli przewidziano w jej treści możliwość zawarcia umowy kredytu lub pożyczki, a także przed zmianą ww. umowy, w wyniku której następuje zwiększenie zadłużenia. Ponadto weryfikacja jest konieczna przed dokonaniem w placówce przez posiadacza rachunku bankowego, będącego konsumentem, wypłaty gotówkowej z rachunku bankowego, która pojedynczo albo jako kolejna powoduje, że suma wypłat gotówkowych dokonanych w danym dniu we wszystkich placówkach danego podmiotu przekracza trzykrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W przypadku, gdy w wyniku weryfikacji, bank stwierdzi zastrzeżenie numeru PESEL, powinien odmówić dokonania czynności. W przypadku zawarcia umowy z konsumentem, którego PESEL był zastrzeżony, bank nie może domagać się zaspokojenia roszczenia od konsumenta i jego następców prawnych oraz zbyć wierzytelności powstałej z takiej umowy.
Kto może zastrzec PESEL?
Osoby pełnoletnie, które mają numer PESEL.
Gdzie mogę zastrzec swój PESEL?
- w aplikacji mobilnej mObywatel 2.0,
- w serwisie internetowym mObywatel,
- w dowolnym urzędzie gminy.
Swój PESEL można szybko i łatwo zastrzec elektronicznie.
W aplikacji i serwisie mObywatel można zastrzec swój numer PESEL, a także:
- cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL z automatyczną datą ponownego zastrzeżenia,
- cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL bezterminowo,
- dowiedzieć się, jaka firma i instytucja sprawdzała Twój PESEL oraz z jakiego powodu,
- poznać historię swoich zastrzeżeń.
W aplikacji można dodatkowo otrzymywać na swój telefon powiadomienia związane z usługą Zastrzeż PESEL
Zastrzeżenie możesz w każdej chwili cofnąć
W każdej chwili można cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL w aplikacji i serwisie mObywatel lub w urzędzie gminy. Zmiana od razu pojawi się w rejestrze.
Cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL można na dwa sposoby:
- bezterminowo – wtedy PESEL pozostanie niezastrzeżony do czasu ponownego zastrzeżenia,
- wyznaczając czas automatycznego ponownego zastrzeżenia.
Przypominamy o przerwie między ponowną zmianą statusu zastrzeżenia, która wynosi 30 minut. To oznacza, że można w każdej chwili zastrzec PESEL lub cofnąć zastrzeżenie, ale już kolejna zmiana statusu zastrzeżenia może nastąpić dopiero po 30 minutach.
Zgubiony lub skradziony dowód osobisty
Nasze dane osobowe są szczególnie zagrożone, kiedy zgubimy dowód osobisty lub gdy ktoś nam go ukradnie. Od 1 czerwca, gdy zgłosimy że utraciliśmy dowód osobisty jednocześnie automatycznie zostanie zastrzeżony numer PESEL.
Zastrzeżenie PESEL nie będzie mieć wówczas wpływu na wyrobienie nowego dowodu osobistego – będzie można to zrobić tak samo jak do tej pory.
Takie zastrzeżenie nie zostanie automatycznie cofnięte z chwilą, gdy uzyskamy nowy dowód osobisty. W takim przypadku, jeśli chcemy cofnąć zastrzeżenie, musimy zrobić to elektronicznie w aplikacji lub serwisie mObywatel albo stacjonarnie w dowolnym urzędzie gminy.